Kedilerde evin içine idrar püskürtme ve idrarını yapma Kediler çoğunlukla tuvalet alışkanlıkları konusunda çok titizdir ve tutarlı b...
Kedilerde evin
içine idrar püskürtme ve idrarını yapma
Kediler çoğunlukla tuvalet alışkanlıkları konusunda çok
titizdir ve tutarlı bir şekilde, varsa evin içindeki kum kabını kullanacak ya
da bahçeye dışkılayacaktır. Bu nedenle idrar püskürtüyor ya da idrarını
odanın bir köşesine yapıyorsa, dikkatinizi vermeniz gereken bir durum
vardır.
İdrar püskürtme ya da idrarını yapma - hangisi ?
Kediler, kendileri ve diğer kediler için bir koku sinyali ya
da 'işareti' olarak idrar kullanırlar. Koku işareti için idrar biriktirme
motivasyonu, dolu idrar kesesini rahatlatmak için idrarını yapmaktan çok
farklıdır. Bu nedenle, potansiyel çözümleri değişiklik göstereceğinden, kedinin
idrar mı püskürttüğünü, yoksa idrarını mı yaptığının belirlenmesi önemlidir.
Kedi, idrarını yapmak için çömelir ve idrar hacmini yatay
bir yüzeye bırakır. Daha sonra idrarın etrafındaki bölgeyi eşeleyebilir; ancak
bu her zaman geçerli değildir. Uygun olmayan idrar yapmanın en sık
gerçekleştiği yerler halı, kanepe, yorgan, küvet ya da lavabodur.
Kedi, idrar püskürtmek için çoğunlukla ayakta durur, arka
ayağıyla bir merdivene basma hareketi yapar, kuyruğunu titretir ve duvar gibi
belirgin bir koku işareti bırakacağı dikey bir yüzeye az miktarda idrarı geriye
doğru püskürtür. İdrar püskürtme davranışının sık gerçekleştiği yerler, kapı,
pencere, kedi kapısının çevresi, perde, elektrik ekipmanı ve alışveriş ya da
çöp torbalarıdır.
Kedinin bu iki davranıştan hangisini yaptığı
belirlendiğinde, bu davranışı çözümlemek için önlem alınması gereklidir.
- Temizlik
Gerçek bir kaza olsun ya da olmasın, kedi özel bir yere
idrarını yaptığında ya da dışkıladığında, hassas burnu, onu aynı yeri düzenli
bir tuvalet olarak kullanmaya teşvik edecektir. Bu alışkanlığı kırmanın en iyi
yöntemi, kediyi mümkün olduğunca uzun bir süre bu bölümden uzak tutmak, kedinin
alabileceği herhangi bir kokuyu ortadan kaldırmak ve erişimini engellemek için
mobilyaları kullanarak o bölümün yerleşimini değiştirmektir. Bu bölgeyi %10
oranında biyolojik ya da enzimatik temizlik deterjanı çözeltisiyle yıkayın ve
daha sonra soğuk suyla durulayarak kurumaya bırakın. Bu bölüme (bitki sulama
süzgeci kullanarak) tuvalet ispirtosu püskürtün, fırçalayın ve kurumaya
bırakın. Hassas döşemelik kumaşlarda ilk olarak küçük bir alanda deneme
yapmanız gerekebilir. Kalan kokuları uzaklaştırmak için bir takım ürünler
mevcuttur, bu ürünleri çevrenizdeki veteriner kliniğinden satın alabilirsiniz.
Halı son derece emicidir ve idrar sıklıkla altındaki zemin döşemesine kadar
halının tüm katmanlarının içine işler. Söz konusu bölüm uzun bir süre boyunca
kötü şekilde kirlenmişse, halının bu kısmının ve altındaki bölümün kesilerek
çıkarılması ve değiştirilmeden önce, altındaki beton veya döşeme tahtalarının
kullanılır hale getirilmesi gerekebilir.
- Tıbbi sorunlar
Evde uygun olmayan yerlere idrarını yapmaya başlayan bir
kedi, kontrol için veteriner hekime götürülmelidir. Sistit, kedinin
zorlanmasına ve sık sık az miktarda idrar yapmasına neden olabilir. Stresle
ilişkili üriner sistem rahatsızlığını bir formu fazla belirgin bir tablo
değildir, ancak sık görülen semptomu, idrarın kum kabının dışına yapılmasıdır.
Üriner sistem enfeksiyonu ya da iritasyonu, kedinin dışarıya çıkmaya ya da kum
kabına gitmeye çalışmak yerine ayakta dururken idrar yapmasına neden olabilmektedir.
Bu şekilde idrar yapma, bazen idrar püskürtmeyle karıştırılabilmektedir.
Tekrarlayan sistit söz konusu ise, sıvı alımının arttırılması sıklıkla kedilere
yarar sağlamaktadır. Bu durumda, kedinin kuru olan mamasının yaş mama ile
değiştirilmesi gerekebilmektedir; ancak herhangi bir beslenme değişikliği
konusunda veteriner hekime danışmalısınız.
Kedim niçin evin içine idrar püskürtüyor?
Erkek ya da dişi, kısırlaştırılmış ya da kısırlaştırılmamış
tüm kediler idrar püskürtebilmektedir. Bu durum çoğunlukla, kokuyla iletişim
sistemi kapsamında dışarıda gerçekleşmektedir. Kediler ayrıca sürtünerek,
tırmalayarak ve başıyla hafifçe vurarak da (ağız çevresindeki bezlerin ağaç
dallarına ya da başka objelere sürünmesi) koku sinyalleri bırakmaktadır.
Bir kedi, yalnızca başka kedilere orada olduğunu
bildirmek için değil, bölgesini alışık olduğu kendi kokusuyla
'döşeyerek' güvende hissetmek için de koku bırakmaktadır.
Kısırlaştırılmamış kedilerde, idrar yalnızca kedinin varlığının değil,
durumunun da işaretidir. Erkek kedilerin dikkatini çekmek için, kızgınlık
dönemindeki dişilerin idrarında yüksek düzeyde östrojen vardır. Evcil kedilerin
çoğu kısırlaştırılmakta ve muhtemelen bunu yapma ihtiyacı hissetmemeleri
nedeniyle içeriye idrar püskürtmemektedir. Evin içine idrar püskürtme, kedinin
kendini gergin hissetmesinin ve kendisini yine kendine ait kokuyla çevreleyerek
güvende hissetmeye gereksinim duyduğunun bir göstergesidir.
Evin içine idrar püskürtme, kedinin bir şeylerin tehdidi
altında olduğu hissine kapıldığını belirtmektedir. En sık görülen nedeni evin
içinde ya da yakınlarda başka kedilerin olmasıdır. Bununla birlikte, kedi zaten
biraz kaygılıysa, evde yeni bir bebek ya da yeni bir kişi olması, tadilat,
dekorasyonun yenilenmesi ya da rutin alışkanlıklarındaki bir değişiklik de,
evin içine idrar püskürtmeye başlamasının habercisi olabilmektedir.
En sık görülen sebeplerin başta geleni de, özellikle kısır olmayan erkek kediler, çiftleşmek istedikleri için idrar püskürtmektedir. Hem bölgesini işaretleme, hem de dişilere haber gönderme iç güdüsüyle bunu yapmaktadırlar. Uzman veteriner hekim tarafından kısırlaştırma operasyonu sonrası genellikle bu durum sona ermektedir ve erkek kediniz artık idrar püskürtme durumundan vazgeçecektir. Burada en önemli noktalardan biri de, kedinizin yaşı çok ilerlemeden kısırlaştırma operasyonu yaptırmanız olacaktır. Aksi halde, bu davranışı huy edinmiş olup, bir alışkanlık olarak da devam edebilme riski vardır.
- Çevredeki kedilerin tehditleri
Kediler, istilacı kedilere varlıklarını bildirmek için
sıklıkla kedi kapısının ya da kapıların etrafına idrar püskürtmektedir.
Kediniz, eve başka bir kedinin girmesinden rahatsız olmuşsa, kedi kapısını ve
kedinin kendi başına giriş çıkışını bloke eder. Kapının tamamen bloke edilmesi
seçeneği yoksa, manyetik ya da elektronik girişin seçildiği bir kedi kapısının
takılması (kedinizin tasmasına takılan bir cihaz kullanarak), daha fazla
istilayı önleyebilmektedir. Kedinize dışarıdan destek sağlamak için diğer kedileri
bahçenin dışına çıkarın. Kedi içerisinin güvenli olduğunu hissettiğinde,
işaretleme ihtiyacı azalacaktır.
- Dekorasyon ve tadilat
Sinirli ya da tamamen evin içinde yaşayan bir kedi,
çevresindeki değişiklikleri tehdit olarak algılayabilir. Dekorasyonun
yenilenmesi ya da mobilyaların değiştirilmesi, kedinin sürtünerek ve
tırmalayarak dikkatle koyduğu tüm gizli işaretleri etkili bir şekilde ortadan
kaldırmaktadır. Bunun etkisini azaltmak için, kokular gücünü kaybedinceye ve
eve alışık olduğu kokularla karışıncaya kadar kediyi odalardan uzak tutun.
Kedinin kendi kokusunun biraz yayılmasını sağlayarak bu süreci
hızlandırabilirsiniz. Yumuşak bir pamuklu kumaş alın ve nazikçe kedinizin yüz
çevresine (kedinin kendi kişisel kokusunu üreten bezlerin bulunduğu bölge)
sürün. Toplanan salgılar, doğrudan kedinin beynine tanıma ve güvenlik mesajı
gönderen feromonlar içermektedir. Bu kumaşı sorunun ortaya çıktığı yerde
kedinin boyu düzeyindeki mobilyalara ya da duvarlara sürün ve bunu günde birkaç
kez tekrarlayın. Zaten kendi kokusunun mevcut olduğunu fark ederse, kedinin
idrar püskürtme olasılığı azalabilir. Veteriner hekiminiz, aynı şekilde etki gösteren
sentetik feromonlar içeren bir ürün de verebilir. Örneğin kanepenizi
değiştiriyorsanız, ileriye yönelik plan yaparak daha tanıdık ve kabul
edilebilir hale getirmek için önce birkaç hafta boyunca yeni mobilyanın üzerine
örtülebilecek bir kumaş kullanın.
Kedinizin güven duymasına yardımcı olun
İdrar püskürtme nedeni açık olmadığında dahi, kedinizin daha
fazla güven duyabilmesini sağlayacak yöntemler vardır. Örneğin kedinin
dolaşacağı bölümlerin bir ya da iki odayla sınırlanması, güvenlik hissinin
artmasına ve işaretleme arzusunun azalmasına yardımcı olabilir. Bir kedi
yalnızca daha önce çözümlenmiş olan durumdan dolayı çok gerginse, tehdit edilen
(ya da saldırgan) kediye başka kedilerin olmadığı bir yerde yeni bir yuva
edindirilmesi düşünmeye değer bir seçenektir. Diğer kedilerle başa çıkma baskısı
olmadığında, tehdit altındaki kedinin idrar püskürtmesi mümkün değildir ve bu
yolla kedinizin daha mutlu olmasını garanti altına alabilirsiniz. Saldırgan bir
kedi de, çok sayıda kedinin bulunduğu bir ortamda sıklıkla gergindir ve tek
başına olacağı bir ev onun için yararlı olabilir.
Özel yardım
İdrar püskürtme ve idrarını yapma, pek çok kedide burada
özetlenen teknikler kullanılarak düzeltilebilmektedir. Bazı durumlarda sorun
devam edebilir ve bu sorunu kendi başınıza çözmekte ısrar etmek yerine
veteriner hekiminizle konuşmanız tavsiye edilmektedir.
Kediler
neden kum kabını kullanmak istemez ?
Kedinizin tuvalet alışkanlıkları değişmişse ve kum kabını kullanmıyorsa, muhtemelen bunun açık bir nedeni vardır. Hatta artık tuvaletini evdeki başka bir yere yapmaya başlamış bile olabilir.
İşte en yaygın nedenler ve deneyebileceğiniz bazı
çözümler:
Kirli kum kapları: Kediler, çok fazla kirlenmiş
olan bir kabı kullanmak istemez.
Çözüm - Kum kapları iki günde bir tamamen temizlenmeli ve katı parçalar ve
oluşan kümeler alınarak günde bir kez temiz kumla doldurulmalıdır.
Kumdan rahatsız olma:
Çözüm - Güçlü kokusu olan parfümlü kum, deodorantlar ya da dezenfektanların
kullanılması, kokuya duyarlı olan kedinin kabını kullanmasını engelleyebilir.
Kabı temizlemek için hafif bir deterjan ve sıcak su ya da spesifik
olarak önerilen dezenfektanı kullanın. Kedilerin başlangıçta kabı kullanmayı
öğrenmesi için uygun şekilde bir tuvalet bölümü oluşturulması gerekebilir ve
kabın çok sık temizlenmesi bağlantıyı zayıflatabilir.
Yanlış kum türü:
Çözüm - Katılığı ya da türünün değişmesi, kedinin kumu kullanmasını
engelleyebilir. Bir yavru kediyken ağaç bazlı granüller uygun olabilir; ancak
kedi ağırlaştıkça, rahatsız bir yüzeyde yürüme konusunda bazı itirazları
olacaktır. Kediler, parfümlü koku gidericinin olmadığı, ince kum sertliğinde
ince taneli altlık kumunu tercih eder. Kullandığınız kum türünü değiştirmek
istiyorsanız, kedinin tepkisini ölçmek için bir hafta boyunca yeni kumu
kademeli olarak eski kumla karıştırın.
Kum kabının konumu:
Çözüm - Kum kabı köpek, çocuklar ya da diğer kedilerin rahatsız edeceği açık
bir yere yerleştirilmişse, kedi bu kabı kullanırken kendini çok savunmasız
hissedebilir. Bunun yerine, televizyonun arkasında daha güvenli bir nokta
arayabilir. Gürültülü bir çamaşır makinesinin ya da kurutma makinesinin
yanındaysa, kum kabını kullanmak istemeyebilir. Açık ya da yol üzerinde olan
kum kabını hemen kedinin yalnızca bir ya da iki yönden izlemek zorunda kalacağı
sessiz bir köşeye yerleştirin. Mama kabının yakınına konması, kedinin kum
kabını kullanmasını engelleyecektir; bu nedenle mama kaplarını başka bir yere
koyun.
Kum kabının türü:
Çözüm - Bazı kediler, kapalı bir kabın verdiği güveni tercih ederken, bazı
kediler de daha fazla kaçış seçeneği sağladığından açık bir kabı tercih eder.
Normal olarak açık bir kap kullanıyorsanız, kapaklı bir kap satın almanız
düşünmeye değer bir seçenek olabilir; elbette ki bunun tersi de geçerlidir. Bir
tarafı kesilmiş olan bir kutuyu ters çevirerek ya da saksı bitkilerini dikkatle
yerleştirerek, gereken gizliliği sağlayabilirsiniz. Bazı kapalı kapların, üst
tarafta giriş kapakları vardır ve daha güvensiz kediler için bu çok büyük bir
engel olabilir.
Kötü bağlantılar:
Çözüm - Bazen bir kedi, kötü bir deneyim yaşamış olduğu için kum kabını
kullanmamaya karar verir. Kum kabını kullandığı sırada bir kediye ilaç vermek
ya da dokunmak, kötü bir bağlantı oluşturması için yeterli olabilir. Kum
kabının sessiz bir noktaya taşınması yardımcı olabilir.
Erken dönemde eğitim: Hemen geniş alanlara
ulaşmaları sağlanırsa, küçük oldukları dönemde yavru kediler sıklıkla evde
dışkılayacaktır.
Çözüm - Kediler yeni evlerine ilk geldikleri zamanla annelerinin verdiği ilk
kum kabı eğitimi arasında yalnızca haftalar vardır. İdrar kesesi ve bağırsak
kontrolü bir yetişkin kadar gelişmemiştir ve dolayısıyla, küçük bir yavru
kedinin kum kabına her zaman kolayca ulaşması önemlidir. Yavru kedinin
başlangıçta bir odada tutularak, evin diğer bölümlerini keşfetme süresinin birkaç
hafta sonra uzatılması uygundur. Yavru kedi kum kabını her kullandığında, yaşam
boyu sürdüreceği köklü bir davranış oluşturur.
Kedinizle ilgili daha fazla tavsiyeye ya da yardıma ihtiyaç
duyarsanız, lütfen bölgenizdeki veteriner hekim ya da veteriner hekimle
iletişime geçiniz; bu kişiler size daha fazla öneride bulunabilecektir.
Kaynak:www.hillspet.com
YORUMLAR